مجموعه تخت سلیمان

به آرامي آغاز به مردن ميكني

اگر سفر نكني

اگر كتاب نخواني

اگر به اصوات زندگي گوش ندهي

اگر از خودت قدرداني نكني

 

بخشهايي از جاده زندگي پُر است از فراز و نشيب ، يادم باشد كه در پس هر فرازي ، فروديست و در ادامه هر فرودي يك فراز . پس خود را آماده نگه دارم .

 

پس از مدتها انتظار بلاخره نوبت به بازديد از مجموعه تخت سليمان و زندان سليمان رسيد و به اتقاق 9 نفر از دوستان در تاريخ 10 شهريور 89 به سمت تكاب حركت كرديم .

 

شهرستان تكاب که در 458 کیلومتری تهران قرار دارد , با داشتن يك مجموعه ثبت جهاني و 155 آثار ثبت ملي

يكي از شهرستانهاي كهن تاريخي كشورمان ميباشد كه ميتواند بعنوان يكي از قطبهاي گردشگري كشور مورد توجه قرار گيرد .

 

مجموعه آثار باستاني تخت سليمان که در فاصله 42 کیلومتری شمال شرقی تکاب در استان آذربایجان غربی قرار دارد

با 12 هكتار مساحت يكي از محوطه هاي تاريخي مهم كشور ايران محسوب مي گردد .

 

در اين منطقه نشانه ها و بقاياي استقرار از هزاره اول قبل از ميلاد تا قرن 11 هجري قمري ملاحظه ميشود .

 

اوج شكوه و آباداني تخت سليمان مربوط به دوره ساساني است كه ساختمان آتشكده آذر گشتَسب در آنجا احداث و به عنوان مهمترين معبد مورد احترام ايرانيان زرتشتي بوده است .

 

اين آتشكده در زمان ساسانيان نقش بسيار تعيين كننده اي در حيات سياسي اجتماعي حكومت مذكور ايفا ميكرده

و آتش جاويدان آن به مدت هفت قرن نماد اقتدار آيين زرتشت محسوب ميشده است .

 

بقاياي آثار معماري اين مجموعه متعلق به يكي از بزرگترين نمادهاي مذهبي ، سياسي و فرهنگي اواخر دوره ساساني در قرن 6 ميلادي بوده است .

 

در وصف اهميت اين مجموعه بايستي يادآوري نمود ، همان نقشي كه تخت جمشيد در حكومت هخامنشي داشته ،

تخت سليمان نيز براي ساسانيان از هر جهت به مثابه تخت جمشيد محسوب مي شده است .

 

بعد از زوال حكومت ساساني و پذيرش دين اسلام توسط ايرانيان ، اين مجموعه عظيم كه در جنگهاي ايران و روم در زمان خسرو پرويز به شدت آسيب ديده بود ، ديگر رمق تجديد حيات نيافت .

 

اما تا قرن 4 هجري قمري تعداد اندكي از معتقدان آيين باستاني ايران در اين محل اسكان داشته و آتشكده نيز در مقياس كوچكتري مورد استفاده بوده .

 

تا اينكه در زمان حكومت آباقاخان مغول با انجام تعميرات وسيع و چشمگير و احداث بناهاي جديد مجددا" از اين مكان مدتي بعنوان پايتخت باستاني و تفرجگاه استفاده ميشده است .

 

در محوطه تخت سلیمان دریاچه ای به قطر 100 متر و به رنگ فیروزه ای و غیر قابل شرب قرار دارد که حاصل چشمه های جوشان درون خود میباشد .

 این چشمه هزاران سال پیش شروع به جوشیدن کرده و بتدریج بر اثر لعاب حاصل از ترکیبات موجود در آب , لبه بیرونی چشمه رسوب بسته و بالا آمده است .

 

این روند هزاران سال ادامه یافته و باعث شده که آب چشمه , گلدانی در پیرامون خود بسازد

به نحوی که هم اینک ارتفاع تپه حاصل از روند فوق و همچنین عمق دریاچه ناشی از جوشش آب چشمه به حدود 62 متر برسد .

 

با توجه به این که ارتفاع رسوب دور دریاچه از دوره ساسانی تاکنون یعنی در طول 1400 سال گذشته حدود 12 m افزایش یافته .

میتوان گفت : به ارتفاع گلدان دریاچه , تقریبا" در هر سال حدود 9 mm افزوده شده است .

 

در طول تاریخ اشیای زیادی به داخل دریاچه پرتاب شده است که از طریق غواصی قابل کشف هستند

ولی متاسفانه فعالیت ضعیف سازمان میراث فرهنگی بقدری کم است که بقولی 300 سال کاوش آن بطول می انجامد .

 

اولین گزارش مربوط به انداختن اشیاء قیمتی به دوران کوروش کبیر باز می گردد .

زمانی که کوروش در جنگ با لیدی پیروز میشود و خزانه کروسوس , پادشاه لیدی را بعنوان نذر در آب دریاچه می اندازد .

 

دومین گزارش مربوط به محاصره قلعه گنزک ( تخت سلیمان ) توسط سردار رومی , آنتونیو در سال 36 قبل از میلاد رخ داد

که در نتیجه نگهبانان آتشکده مقدس , اشیاء قدیمی موجود در آتشکده و معبد ناهید را به داخل دریاچه پرتاب کردند .

 

در دوره ساسانی نیز دست کم یکبار قلعه بوسیله نیروهای روم شرقی به اشغال درآمده است که گمان می رود موبدان آتشکده پیش از تصرف قلعه نذورات و گنجهای موجود را به داخل آب انداخته اند .

 

در جریان جنگهای صدر اسلام و تصرف ایران توسط اعراب , قلعه به محاصره در می آید و بعید نیست که در این زمان هم گنجهایی به قعر دریاچه ریخته شده باشد .

 

از نگاه موبدان زرتشتی , این دریاچه متعلق به ناهید ( آناهیتا ) الهه آبها بوده ,

بنابر این ریختن اشیاء نذری به داخل آن اصولا" به منظور حفظ این اشیاء بوسیله صاحب آن تلقی می شده و جایز و مباح بوده است .

 

منبع اطلاعات : http://www.anobanini.ir/travel/fa/azarbaeijan-gh/1385/08/post_2.php

سایت جامع گردشگری ایران

ادامه این پست زندان سلیمان