حمام گنجعلیخان کرمان
قايقي خواهم ساخت
خواهم انداخت به آب
دور خواهم شد از اين خاك غريب
كه در آن هيچ كسي نيست كه در بيشه ي عشق
قهرمانان را بيدار كند
قايق از تور تهي و دل از آرزوي مرواريد
هم چنان خواهم راند ، نه به آبي ها دل خواهم بست
نه به دريا ،
پرياني كه سر از آب به در مي آرند
و در آن تابش تنهايي ماهي گيران
مي فشانند فسون از سر گيسوهاشان
هم چنان خواهم راند " سهراب سپهري "
"زندگي بدون كيفيت ، خانه بدون چراغ است و زندگي تهي از عشق ، توصيف انسان بدون روح است "
به اعتقاد اينجانب ، مجموعه آثار شگفت انگيز طبيعي ، تاريخي و فرهنگي ايران عزيزمان ، در نوع خود بي مانند و يگانه است و از چنان ارزشي برخوردار است كه ميتواند ،
در فرايند توسعه كشور همانند ذخيره اي پايان ناپذير ، به ويژه پس از كاهش و پايان يافتن درآمدهاي نفتي ، به اهرم موثر توسعه اقتصادي ، اجتماعي ، فرهنگي ، گسترش ايران شناسي و تفاهم ملي تبديل شود .
اگر يادتان باشد در ابتداي سفر به كلوتها گفتم كه در فرصت كوتاهي كه بدستم آمد سري به حمام گنجعليخان كرمان زدم كه حيفم آمد در باره اين حمام توضيحاتي ندهم .
گنجعليخان يكي از حكام دوران صفوي بوده كه طي سالهاي 1005 تا 1034 قمري در كرمان حكومت ميكرده . حوزه حكومتي گنجعليخان از مرز فارس تا سرحد قندهار،
و تمام كرمان ، قائنات ، سيستان و بلوچستان را در بر مي گرفته . گنجعليخان در دوران حكومت خود در كرمان و نواحي تحت حكومت خود اقدام به ايجاد بناهاي عمومي و عام المنفعه زيادي نمود .
كه از جمله آنها در كرمان ، مجموعه گنجعليخان شامل : ميدان ، مسجد ، كارونسرا ، ضرابخانه ، آب انبار ، بازار و حمام ميباشد . حمام گنجعيخان در نوع خود در ايران بي نظير است .
اين حمام در ضلع جنوبي ميدان گنجعليخان و در مسير اصلي بازار قرار گرفته كه بدست تواناي استاد " سلطان محمد معمار يزدي " كه از ماندگارترين چهره هاي معماري دوران صفويه است ساخته شده است .
اين حمام اوج هنر و شاهكار معماري دوران صفويه به شمار مي رود كه در آن ، همه اصول و قواعد معماري و هنر از جمله مقرنس كاري ، كاربندي ، قرينه سازي ، كاشيكاري ، گچبري ، نقاشي و تزئينات سنگي بكار رفته است .
قرار گرفتن بنا در كنار ديگر بناهاي عمومي و بافت شهر ، منبع و نحوه تامين آب و دفع فاضلاب ، مسائل مربوط به تنظيم دما و رطوبت از ديگر عواملي بوده كه در نقشه معماري و جزئيات ساخت حمام موثر بوده است .
رختكن حمام به شش غرفه تقسيم شده كه هر غرفه مخصوص يك طبقه از اجتماع بوده است . رختكن شامل غرفه هاي خوانين ، كارگران ، بازرگانان ، كشاورزان ، روحانيون و پيشه وران بوده است .
در اين غرفه ها علاوه بر رختكن فضاي كافي جهت نشستن و صرف چاي و يا كشيدن قليان پس از استحمام وجود داشته است و راه غرفه ها با كاشي تزئين شده است .
در كف رختكن در داخل هر يك از غرفه ها نيز فواره ها و حوضچه هايي وجود دارد كه علاوه بر زيبايي نور عبوري از سقف رختكن ، پس از انعكاس در آب داخل حوضها باعث روشنايي بيشتر فضا مي شده است .
خزينه محل گرم شدن آب حمام بوده و در كف خزينه دو ديگ مسي قرار داشته كه حرارت توليد شده بوسيله گلخن ( آتشگاه حمام ) را به داخل خزينه انتقال ميداده است و گرماي اضافي ايجاد شده ،
پس از عبور از كانالهاي مارپيچ مانند كف حمام از طريق دودكشهايي كه در ديوارهاي حمام قرار داشته به خارج از حمام و فضاي پشت بام منتقل مي شده است و بدين ترتيب علاوه بر گرم شدن كف حمام سبب گرم شدن ديوارها نيز مي شده است .
سنگهايي يكپارچه از مرمر سرخ رنگ به ضخامت 10 سانتي متر معروف به سنگ زمان در قسمت شرق و غرب گرمخانه قرار گرفته است
اين سنگها به گونه اي شفاف بوده كه نور را به داخل حمام منتقل ميكرده ، بطوريكه افراد داخل حمام از روي اين سنگها مي توانستند موقعيت زماني را از داخل حمام تشخيص دهند .
آب حمام نيز بوسيله قنات شهرآباد كه در 30 كيلومتري كرمان قرار گرفته تامين مي شده . سيستم كانال كشي و فواره ها بر اصول مهندسي چنان دقيق ، حساب شده كه در حوضچه هاي حمام آب فشاني مي كرده .
اين حمام تا سال 1316 شمسي مورد استفاده عموم مردم قرار مي گرفته و در سال 1350 پس از مرمت و بازسازي به موزه مردم شناسي حمام گنجعليخان تبديل شده است .
ماخذ اطلاعات : بروشور سازمان ميراث فرهنگي
ديدار از جاذبه هاي طبيعي و تاريخي اين مرز پر گهر ، عشق به كوهنوردي و سفر كردن ، جزئي از زندگي روزمره مان شده است . بنظرمان لذتي كه با طبيعت زيستن و با طبيعت درآميختن وجود دارد را نمي توانيد در جايي ديگر پيدا كنيد .